Slapen, Huilen en Verwennen

Voor een algemene inleiding over deze 'opvoedingsectie' klik op het voetgangersbord in de linkerbalk. Voor beter begrip van de terminologie lees eerst de informatielijn.

Binnen het bronmateriaal dat de basis vormt voor dit Centrum voor Ascentie-Informatie en Onderzoek wordt niet gesproken over de onderwerpen die op deze pagina wordt beschreven. Het is meer het gevolg van mijn eigen ervaringen en mijn eigen idee over het al dan niet passen binnen een ascenderende levensstijl. Het is dan ook erg subjectief.

Ik wil je ook aanraden het niet te serieus te nemen en het slechts tot je nemen om misschien eventjes stil te staan bij de mogelijkheid. Deze hele sectie is uiterst experimenteel. Het kan dan ook goed zijn dat het eigenlijk helemaal niets met ascentie te maken heeft en dat ik er volledig naast zit, maar af en toe moet je een gokje durven te wagen in het leven. Ik weet ook dat het praten over opvoedingsstijlen erg gevoelig kan liggen.

Binnen het ascentiekader kom je geregeld allerlei diepgenestelde patronen tegen die als vanzelfsprekend worden doorgeven over de verschillende generaties. Het is dan zaak om dit te gaan inzien en wellicht te doorbreken. Ik ben me gaan openen voor de mogelijkheid dat sommige van deze patronen wellicht niet optimaal zijn voor de eerste fase van een mensenleven. Ik wil hierbij nog wel benadrukken dat alle opvoedingspraktijken vaak gedaan worden met de beste bedoelingen.

Als eerste ben ik gaan twijfelen aan de gewoonte in Nederland om baby's al in een vroeg stadium alleen te laten slapen in hun eigen kamer. In het 'Groene Boekje' van het consultatiebureau wordt het advies gegeven om je baby een half jaar bij de ouders in de slaapkamer te laten slapen. Dit wordt dan vooral geadviseerd om de kans op wiegedood te beperken. Ik merk om me heen dat veel ouders hun kind al veel eerder alleen laten slapen. Ideeën die hierbij een rol spelen zijn dan dat het goed is voor een kind om zelfstandig te zijn. Het is ook fijn als een kind rustig kan slapen in zijn eigen kamertje. Er speelt misschien ook een zekere trots om je kind een eigen kamertje te kunnen aanbieden. Verder wordt ook wel eens gedacht dat het niet goed is om een kind bij zijn ouders op de kamer te laten slapen omdat hij zo verwend kan worden. Ook kan er een angst spelen dat een kind misschien later niet meer alleen kan slapen.

Binnen andere culturen schijnt het gebruikelijker te zijn om kinderen langere tijd bij de ouders in de kamer te laten slapen. Ik neig er zelf steeds meer naar om te denken dat het belangrijk kan zijn voor een kind om langere tijd (misschien wel 1,5 of 2 jaar) bij de ouders in de slaapkamer te slapen (niet in bed bij ouders, maar met een ledikant in de kamer). Zo voelt het kind zich niet al in een vroeg stadium in het leven alleen; vooral het alleen wakker worden (midden in de nacht, of in de vroeger ochtend) zonder dat er ouders in de buurt zijn lijkt me niet optimaal voor het gevoel van geborgenheid en veiligheid. Ik denk dat kinderen nog lang genoeg alleen kunnen zijn in hun leven. Het vroegtijdig voorbereiden van kinderen voor onze toch wat individualistische samenleving is in mijn ogen niet bevorderlijk voor het ontwikkelingsproces van een kind.

Een ander punt dat ik wilde aanstippen op deze pagina heeft te maken met de wijze waarop je om kunt gaan met kinderen die huilen. Laten we het voorbeeld pakken van een jong kind dat ergens bij familie op bezoek is. Normaal slaapt het kind tussen de middag en bij die familie staat ook een box waar het kind in kan gaan slapen. Het kind is moe en wordt in de box gelegd maar blijft maar steeds opstaan en huilt daarbij luidruchtig.

Ik heb gemerkt dat er een hele cultuur is die stelt dat het het beste voor het kind is om het in dit soort situaties te laten huilen. Achtergronden hierbij zijn het idee dat als je het kind iedere keer oppakt als het huilt je het kind verwent omdat het dan leert dat ze altijd wordt opgepakt als ze huilt. Het kind bepaalt dan wanneer ze slaapt en wanneer niet en dat hoort niet zo: dat is de verantwoordelijkheid van de ouders. Als je leert dat een kind haar eigen zin krijgt als ze huilt zal ze bij alles net zolang blijven huilen totdat ze haar zin ook echt krijgt. Je ontwikkelt hierdoor een kind dat later een loopje met je zal nemen en die niet zal leren dat ze soms niet alles krijgt wat ze wil.

De consequentie van deze houding is dat je het kind net zo lang laat huilen totdat het moe wordt. Het zal dan vanzelf gaan liggen en in slaap vallen. Als je dit maar vaak genoeg doet zal het kind op een gegeven moment niet meer huilen en steeds sneller ook gaan slapen.

Ook op dit vlak is er bij mij twijfel gerezen. Ik vrees namelijk dat deze bovengeschetste aanpak ertoe leidt dat een kind leert dat haar ouders er niet voor haar zijn als ze in een situatie is waarin ze zich niet op haar gemak voelt. Een situatie die vreemd of druk is. Ze leert hier wellicht door dat de mensen die het meest voor haar betekenen haar laten huilen op de momenten dat ze hen het meest nodig heeft. Hierdoor kan ze zich al jong in de steek gelaten voelen.

Ik denk dat het bevorderlijker is voor een kind om haar in dit soort situaties juist wel op te pakken zodra ze blijft huilen. Hierbij is het belangrijk om te leren een onderscheid te maken tussen twee soorten situaties: de situaties waarbij het kind zich onveilig voelt en behoefte heeft aan steun en warmte van haar ouders en de situaties waarbij het kind grenzen aan het verkennen is. Als je kind grenzen aan het verkennen is, lijkt het me juist verstandig om duidelijk te zijn in wat het kind kan maken en wat niet. Als een kind gaat huilen omdat je haar of hem duidelijk maakt dat het niet in de keuken mag komen dan is er sprake van een situatie die met grenzen afbakenen te maken heeft. Als een kind niet op tijd naar bed wil en ze gaat aan het huilen als je het in bed stopt dan kan dat eveneens met grenzen afbakenen te maken hebben.

Het kan echter ook zijn dat het kind een sterke behoefte heeft om niet alleen te zijn. In dat soort gevallen lijkt het me ongunstig om het kind in haar of zijn kamertje te stoppen en het te laten huilen totdat het in slaap valt. Je zou dan ook kunnen overwegen om haar bijvoorbeeld in slaap te laten vallen terwijl je naast haar in bed ligt. Je kunt haar dan vanuit het grote bed in haar eigen bedje stoppen. Ik vermoed dat veel ouders (en wij ook regelmatig) denken dat een kind al heel snel aan het manipuleren gaat en dat ze moet leren wie er de baas is. Misschien zijn we wel zo gewend geraakt aan manipulatie en machtstrijd en 'opkomen voor jezelf' in ons eigen leven dat we misschien een beetje te snel allerlei zaken projecteren op een baby.