Voor een algemene inleiding over deze 'opvoedingsectie' klik op het voetgangersbord in de linkerbalk. Voor beter begrip van de terminologie lees eerst de informatielijn. De ascenderende levensstijl zou zich kenmerken door het verlangen om zoveel mogelijk 'schadevrij' te leven. Dat wil zeggen, een stijl waarbij je zo min mogelijk schade (bewust, maar vooral onbewust) toebrengt in de manier waarop je met mensen en de wereld omgaat. Ook richt het zich op het integreren van zoveel mogelijk onbewust materiaal in je bewustzijn. Daarnaast is het van belang om goed te letten op je energiehuishouding: waar raak ik veel energie kwijt en hoe krijg ik juist meer energie? De vorderingen in je ascentieproces zouden zich uiten via biologische veranderingen in je lichaam (zie bijvoorbeeld Biologische Ascentie en Geen Platte Buik voor een indruk). Om constructief bezig te gaan met het ascentieproces is het van belang om een zeker vermogen te ontwikkelen om aandachtig te zijn voor wat er zich in jezelf afspeelt. In onze cultuur wordt er over het algemeen niet zo heel veel tijd vrijgemaakt om stil te staan bij datgene wat er nu allemaal gebeurt in je innerlijke wereld. Je zou kunnen stellen dat er een sterke hang bestaat naar zogenaamde 'externe gerichtheid' wat ten koste gaat van de 'interne gerichtheid'. Om het kinderen makkelijker te maken stappen te zetten in hun ascentieproces is het zaak om ze te leren oog te hebben voor de mogelijkheid om 'intern gericht' te zijn. Het is natuurlijk niet de bedoeling dat je kind de hele dag door naar binnen aan het kijken is en daardoor niet meer buiten komt en als ze buiten loopt tegen iedere lantaarnpaal aanbotst. Het gaat om het aanbieden van de mogelijkheid om de ogen naar binnen te richten. Er zijn twee hoofdbewegingen waar je aandacht aan zou kunnen schenken. Ten eerste is dat het verminderen van externe gerichtheid (zie bijv. Media) en ten tweede het bevorderen van de interne gerichtheid. Voor wat betreft de eerste beweging zou je kunnen denken aan het minder makkelijk aanzetten van de pc, televisies en allerlei spelcomputers. Ook boeken, kranten en tijdschriften zijn materiaal dat in eerste instantie externe gerichtheid bevordert. Het bezoeken van pretparken en bioscopen is eveneens hoofdzakelijk 'extern vermaak'. Het spelen van allerlei spelletjes met je kinderen, dan wel het spelen van je kinderen met vriendjes en vriendinnen is vaak ook een vorm van externe gerichtheid. Als je het zo bekijkt puilt de ontspanning van een gemiddeld kind uit in externe gerichtheid. Voor alle duidelijkheid: er is niets mis met externe gerichtheid, alleen als je je kind wilt opvoeden met een ascenderende levensstijl dient er ook een mate van interne gerichtheid gestimuleerd te worden. Het je bewustworden van het gemak en de vanzelfsprekendheid van het aandienen van extern gericht 'vermaak' kan al een hele stap zijn voor jezelf als ouder. Goed, maar hoe krijg je een kind dan zover dat het een vermogen tot interne gerichtheid ontwikkelt? Hoe moet dat er dan gaan uitzien? Daarover wordt in de onderstaande paragrafen verder gesproken. Kinderen willen graag ergens mee bezig zijn. Als je gaat zeggen: "Zeg kind, neem eens wat tijd om lekker wat stil te zitten. Daar word je rustig van." dan voelt een gemiddeld kind zich niet echt uitgenodigd. Als je het over een andere boeg gooit heb je wellicht een grotere kans van slagen. Neem nu de aanpak waarbij je een kind uitnodigt voor een wandeling in het bos (zie Natuur), of een andere omgeving waar de externe prikkels relatief op een laag pitje staan. Je kunt zo'n dergelijke wandeling dan wellicht aantrekkelijker maken door te zeggen: weet je dat je als je door een bos loopt hele nieuwe ideeën kunt krijgen? Dat je allerlei nieuwe dingen kunt verzinnen? Dat je zomaar nieuwe gedachten kunt krijgen door alleen maar wat rond te lopen? Die krijg je gewoon helemaal gratis, daar hoef je niks voor te doen. En het spannende is dat je maar nooit weet wat voor een idee je krijgt. Het kan ieder moment iets anders zijn. Niemand die het weet, zelfs de koningin niet. Als je stil bent kun je het beste luisteren naar nieuwe ideetjes, en later kun je met die ideetjes van alles gaan doen. Het benadrukken van de leukigheid van nieuwe ideeën is hierbij van belang. Pak iets uit de belevingswereld van je kind en probeer daar het creatieve aspect aan te koppelen. Stel je hebt een kind dat gek is op computerspelletjes. Je zou hem dan kunnen stimuleren door te zeggen dat je in een bos heel goed kan fantaseren. Dat je dan net kunt doen alsof je zelf een hele grote computerspelletjesmaker bent. Dat je in zo'n bos kunt fantaseren wat voor een computerspel je zelf zou willen maken, hoe dat eruit ziet, hoeveel levels en wat voor soorten grappen er in zouden zitten. Benadruk dat je alles kunt verzinnen wat je maar wilt. Een kind dat helemaal gek is van tekenfilms of andere soort films zou je kunnen stimuleren door haar of hem te vragen net te doen alsof ze een tekenfilmmaker is of een soort 'filmschrijver'. Wat voor een soort film zou jij dan willen maken? In plaats van wandelen in de natuur kun je ook een speciaal plekje maken in je huis of in de kamer van je kind die je de 'fantasieplek' of de 'fantasiestoel' noemt. Je kunt het ook het 'nieuwe ideeën plekje' noemen. Als je die plek mooi aankleedt met wat doeken en een paar kussens wordt het echt leuk om daar even te zijn voor een kind. Je moet daarbij wel zeggen dat het bij zo'n fantasieplek hoort dat je stil bent want 'anders kun je de nieuwe ideetjes niet goed horen', zou je kunnen zeggen. Associatiespelletjes kunnen ook erg grappig zijn en bovendien de interne gerichtheid bevorderen. Je kunt het een beetje geinig inpakken door te zeggen: laten we een spelletje doen. Ik noem een woord en jij zegt het tweede ding waar je aan moet denken. Bijvoorbeeld: Appel. Het kind denkt dan eerst aan een Peer en moet dan even iets langer nadenken om tot iets anders te komen, appelsap ofzo. Andere fantasiespelletjes kunnen ook nuttig zijn: stel je voor dat hier opeens een groot gat onder de weg ligt, waar we allebei (of alledrie) in springen en dan komen we uit aan de andere kant van de wereld of in een fantasieland. Wat komen we daar allemaal tegen? Hoe ziet het daar eruit? Het lijkt me niet verstandig om in een vroeg stadium al op de psychotherapeutische toer te gaan door regelmatig te vragen "En, meid, hoe voel je je nu, beschrijf je gevoel eens voor me." Het moet wel leuk blijven voor kinderen en niet te complex. Wel zou je kunnen vertellen dat als ze ooit het gevoel hebben dat ze iets niet helemaal snappen, het kan helpen om ergens rustig te gaan zitten om te kijken of er nog leuke ideetjes komen die je verder kunnen helpen. Het kweken van het vertrouwen dat er vanzelf steeds nieuwe 'ideetjes' opkomen als je maar goed leert te luisteren naar jezelf, kan ertoe leiden dat kinderen het soms spannender te vinden om te luisteren naar wat er allemaal van binnen onverwacht kan komen, dan voor de zoveelste keer te kijken naar een bepaalde tekenfilm. Het lijkt me hierbij verstandig om wel in de gaten te houden dat ze ook weer niet uren achtereen ergens op een stoel in de tuin zitten 'te luisteren naar ideetjes'. Er moet wel een goede balans zijn tussen interne en externe gerichtheid, ook in de 'ascenderende levensstijl'. Als blijkt dat je kind niet echt tot 'interne gerichtheid' geprikkeld kan worden, dan moet je dat ook niet gaan forceren of afdwingen. Het is niet de bedoeling om je kind te gaan 'straffen' als het liever een computerspelletje speelt dan een 'vang leuke ideetjes'-wandeling gaat houden in het park, of op zijn of haar fantasiebank of -stoel. Als laatste zou ik nog willen zeggen dat het ook handig kan zijn dat het 'krijgen van een nieuw ideetje' vaak ook een leuk gevoel geeft. Dat het heel grappig en fijn kan voelen om wat te luisteren naar deze nieuwe 'ideetjes' of 'fantasiebeelden'. Dat je er blijer door kunt worden. Dit kun je weer stimuleren door zelf blij te kijken als je een nieuw ideetje vertelt tegen je dochtertje of je zoontje, of als ze zelf iets nieuws vertelt. Maak er iets spannends van! Ik hoor graag reacties van mensen op dit artikel. Als je andere tips hebt ter bevordering van de interne gerichtheid bij je kinderen dan hoor ik die ook graag. Bedenk wel: neem het allemaal niet te serieus, maar speel er misschien een beetje mee. Ik hoor ook graag wat ervaringen van mensen. Klik op de oranje brievenbus in de balk voor het verzenden van een mailtje. Zie ook een bezoekersbijdrage uit December 2006: Kinderen en het aanbieden van rust
J. van den Heuvel,
|